Đối với bất kỳ dự án tiền điện tử nào, tokenomics được thiết kế tốt là một yếu tố thành công rất quan trọng. Đánh giá tokenomics của một dự án trước khi quyết định tham gia là rất quan trọng đối với các nhà đầu tư và các bên liên quan. Vậy thật ra tokenomics là gì? Tại sao nó lại quan trọng với các dự án tiền điện tử?
Mục Lục
1. Tokenomics là gì?
Tokenomics là sự kết hợp giữa “token” và “economics” và là một phần quan trọng trong nghiên cứu cơ bản của các dự án tiền điện tử. Ngoài việc xem xét sách trắng (White Paper), nhóm sáng lập, lộ trình và phát triển cộng đồng. Vì Tokenomics là trung tâm để đánh giá triển vọng tương lai của các dự án blockchain. Các dự án tiền điện tử cần thiết kế cẩn thận hệ thống token của họ để đảm bảo sự phát triển bền vững lâu dài của dự án.
Để hiểu đơn giản hơn về tokenomics là các yếu tố về: nguồn cung token, cách giảm phát token, tiện ích của token,… nhằm duy trì sự phát triển của dự án tiền điện tử hay cụ thể hơn là giá trị của đồng coin trong tương lai.
Các dự án sẽ tung ra mỗi đồng coin của dự án đó và đi kèm là những quy tắc để khuyến khích sử dụng đồng coin đó và đưa ra các biên pháp để làm giảm phát cho đồng coin đó. Tương tự như cách ngân hàng trung ương in để khuyến khích và ngăn cản việc chi tiêu nhằm làm giảm tình trạng lạm phát tiền tệ.
Tuy nhiên, tiền điện tử sẽ hơi khác so với tiền pháp định (fiat), các quy tắc tokenomic được tạo ra bằng mã và hoàn toàn minh bạch, bạn có thể dự đoán giá trị trong tương lai sẽ thay đổi như thế nào.
VD: Bitcoin được lập trinh sẵn với nguồn cung là 21.000.000 BTC, các đồng coin nay sẽ tiếp cận với người dùng thông qua hình thức khai thắc. Những người khai thác được thưởng BTC khi một khối được khai thác khoảng 10 phút một lần.
Phần thưởng này sẽ bị giảm 1 nửa khi 210.000 block đươc khai thác. Và theo lịch trình này thì cứ 4 năm sẽ có một đợt giảm (bitcoin halving). Đây là quy tắc thuộc Tokenomics được thiết lập để duy trì tính bền vững cho dự án, đồng thời quy tắc này cũng có thể dự đoán được.
Mặc khác thì tokenomics cũng sẽ bao gồm thiết kế phí giao dịch, phí này sẽ tăng lên khi kích thước giao dịch và tình trạng mạng tắc nghẽn tăng lên. Điều này nhằm để chặn các giao dịch spam và khuyến khích các thợ đào tiếp tục xác nhận ngay khi phần thưởng bị giảm đi.
Xem thêm: Đào coin là gì?
2. Các đặc điểm cần quan tâm của Tokenomics
Tokenomics là một thuật ngữ chung cho các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến giá trị của tiền điện tử, Tokenomics đề cập đến cấu trúc của nền kinh tế tiền điện tử được thiết kế bởi những người tạo ra nó. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng khi nhắc đến Tokenomics
2.1 Nguồn cung token
Cung và cầu là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa và dịch vụ, kể cả thị trường tiền điện tử.
Yếu tố nguồn cung trong tokenomic sẽ quyết định tối đa về nguồn cung của token đó và đây sẽ là yếu tố quan trọng để đánh giá với lượng cung này sẽ ảnh hưởng đến giá token như thế nào.
Mặc khác thì có những dự án không có nguồn cung tối đa bởi nó được phát hành thông qua nguồn dự trữ của những token đó. Và khi nguồn cung quá nhiều sẽ làm cho giá trị của các token này giảm đi, để làm tăng lại giá trị cho token thì các dự án sẽ tiến hành đốt coin.
VD: USDT, USD Coin (USDC), Binance USD (BUSD), Dogecoin và Polkadot
2.2 Tiện ích
Tiện ích của token sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiềm năng phát triển của token trong tương lai.
Tiện ích của token thường được biết đến là: thanh toán phí giao dịch, giảm phí giao dịch khi sở hữu token đó, đồng thời dùng để staking với những sản phẩm khác trong hệ sinh thái nhằm kiếm thêm lợi nhuận.
Ngoài ra, token còn được sử dụng với các mục đích khá như:
- Token quản trị: cho phép chủ sở hữu bỏ phiếu về các thay đổi đối với giao thức token
- Stablecoin: được phát triển để sử dụng làm tiền tệ.
- Token bảo mật: đại diện cho tài sản tài chính, chẳng hạn như trong đợt chào bán tiền xu ban đầu (ICO).
2.3 Phân tích phân phối token
Ngoài cung và cầu, điều quan trọng là phải xem các token được phân phối như thế nào. Vì khi biết được token bao nhiêu phần trăm dành cho các nhóm sở hữu thì bạn sẽ hiểu được cách mà token này được ứng dụng.
Mặc khác thì, những dự án nhỏ thưởng sẽ tiến hành bán token để kêu gọi vốn và lượng token này sẽ không được ngay một lúc mà sẽ có thời gian khóa. Và đến thời gian mở khóa thì lượng token này tung ra thị trường cũng sẽ gây biến động lớn về giá.
2.4 Kiểm tra lịch đốt token
Nhiều dự án tiền điện tử thường xuyên đốt coin của họ để làm tăng giá trị của token, vì vậy một số token vĩnh viễn không được lưu hành.
Khi nguồn cung cấp token giảm, nó được coi là giảm phát. Ngược lại, nếu nguồn cung cấp token tiếp tục tăng, thì đó được coi là lạm phát.
Với những thông tin trên đây thì bạn đã có thể biết được tokenomics là gì và tokenomics là những yếu tố nào? Ngoài ra, tokenomics cũng ảnh hưởng nhiều đến sự thành công và thất bại của một dự án tiền điện tử. Bên cạnh những thông tin trên, nếu bạn còn muốn biết thêm nhiều thông tin khác về tokenomics thì bạn có thể truy cập dk-tech.vn
Xem thêm: Dịch vụ thiết kế sàn giao dịch tiền điện tử tại DK Tech
