Các loại blockchain được sử dụng phổ biến hiện nay

Blockchain được ví như sổ cái kỹ thuật số phi tập trung, ghi chép và lưu trữ thông tin một cách minh bạch, an toàn và không thể thay đổi. Nhờ vào tính phân tán và bảo mật cao, blockchain mở ra vô số cơ hội cho các hoạt động kinh tế, tài chính, chuỗi cung ứng và quản lý danh tính. Vậy Blockchain là gì? Cùng tìm hiểu các loại blockchain phổ biến hiện nay ngay. 

1. Blockchain là gì?

Blockchain, hay còn gọi là chuỗi khối, là một công nghệ sổ cái phân tán mang tính đột phá, được ví như “sổ cái điện tử” minh bạch và an toàn cho các giao dịch. Blockchain hoạt động dựa trên nguyên tắc phi tập trung, không cần đến bên thứ ba trung gian để xác minh và lưu trữ dữ liệu. Thay vào đó, mạng lưới blockchain được vận hành bởi cộng đồng người tham gia, mỗi người đều sở hữu một bản sao của sổ cái và liên tục cập nhật các thay đổi.

Blockchain được ví như một chuỗi các khối được liên kết chặt chẽ với nhau bằng mã hóa mật mã. Mỗi khối chứa dữ liệu giao dịch, dấu thời gian và liên kết (hash) đến khối trước đó, tạo nên một chuỗi khối liên tục và không thể thay đổi.

Một số đặc điểm nổi bật của Blockchain có thể kể đến như:

• Tính phi tập trung: Loại bỏ vai trò trung gian, trao quyền cho người dùng và nâng cao tính minh bạch.
• Tính bảo mật: Sử dụng mã hóa mật mã tiên tiến để bảo vệ dữ liệu, chống gian lận và giả mạo.
• Tính minh bạch: Mọi giao dịch đều được ghi chép công khai trên sổ cái và có thể truy cập bởi tất cả các thành viên trong mạng lưới.
• Tính bất biến: Dữ liệu đã được ghi vào blockchain không thể thay đổi hoặc xóa bỏ, đảm bảo tính chính xác và toàn vẹn.

Xem thêm: Layer 1 blockchain là gì?

2. Các loại blockchain hiện nay

2.1 Phân loại theo tính chất truy cập

2.1.1 Blockchain công khai (Public Blockchain)

Mở cửa cho mọi người tham gia, truy cập và xác minh thông tin. Bitcoin và Ethereum là những ví dụ điển hình cho loại blockchain này.

• Ưu điểm: Tính minh bạch, an toàn cao do sự giám sát của cộng đồng.
• Nhược điểm: Khả năng mở rộng hạn chế, dễ bị tấn công mạng lưới.

2.1.2 Blockchain riêng tư (Private Blockchain)

Được quản lý bởi một tổ chức hoặc nhóm cụ thể, có quyền hạn truy cập và kiểm soát thông tin.

• Ưu điểm: Bảo mật cao, hiệu quả hoạt động tốt hơn.
• Nhược điểm: Ít minh bạch, tính phi tập trung bị hạn chế.

2.1.3 Blockchain liên minh (Consortium Blockchain)

Kết hợp ưu điểm của cả Blockchain công khai và riêng tư. Một nhóm tổ chức được cấp phép tham gia và xác minh giao dịch.

• Ưu điểm: Cân bằng giữa tính minh bạch, bảo mật và hiệu quả.
• Nhược điểm: Phụ thuộc vào sự tin tưởng giữa các tổ chức tham gia.

2.2 Phân loại theo nền tảng phát triển

2.2.1 Blockchain phi nền tảng (Non-Platform Blockchain)

Tập trung vào một chức năng cụ thể, ví dụ như Bitcoin cho thanh toán.

• Ưu điểm: Tối ưu hóa cho mục đích sử dụng, hiệu quả cao.
• Nhược điểm: Khả năng mở rộng và tương thích hạn chế.

2.2.2 Blockchain nền tảng (Platform Blockchain)

Hỗ trợ tạo ra các ứng dụng phi tập trung (DApps) trên nền tảng của nó, ví dụ như Ethereum.

• Ưu điểm: Linh hoạt, khả năng mở rộng cao, hỗ trợ đa dạng cho các DApp.
• Nhược điểm: Phức tạp hơn, có thể gặp vấn đề về phí giao dịch.

2.3 Phân loại Blockchain theo mục đích sử dụng

2.3.1 Blockchain thanh toán

Tập trung vào việc hỗ trợ các giao dịch tài chính, ví dụ như Bitcoin, Litecoin.

• Ưu điểm: Nhanh chóng, an toàn, chi phí thấp.
• Nhược điểm: Khả năng mở rộng cho giao dịch số lượng lớn còn hạn chế.

2.3.2 Blockchain chuỗi cung ứng

Giúp quản lý chuỗi cung ứng minh bạch, hiệu quả, chống gian lận.

• Ưu điểm: Nâng cao truy xuất nguồn gốc, tối ưu hóa quy trình.
• Nhược điểm: Yêu cầu tích hợp với hệ thống hiện có.

2.3.3 Blockchain quản lý danh tính

Bảo mật và xác thực danh tính cá nhân an toàn, ví dụ như Self Key.

• Ưu điểm: Tăng cường quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân, giảm thiểu rủi ro rò rỉ thông tin.
• Nhược điểm: Cần xây dựng cơ sở hạ tầng hỗ trợ rộng khắp.

2.4 Một số loại Blockchain tiềm năng khác

• Blockchain IoT (Internet of Things): Kết nối và quản lý các thiết bị IoT một cách an toàn và hiệu quả.
• Blockchain dữ liệu sức khỏe: Bảo mật và chia sẻ dữ liệu sức khỏe an toàn, minh bạch.
• Blockchain bầu cử: Nâng cao tính minh bạch, chống gian lận trong các cuộc bầu cử.

Xem thêm: Dịch vụ thiết kế website blockchain tại DK Tech

3. Cách hoạt động của blockchain?

Quy trình hoạt động của blockchain được diễn ra theo các bước sau:

Bước 1: Khởi tạo giao dịch

Khi người dùng thực hiện giao dịch, ví dụ như chuyển tiền điện tử, thông tin giao dịch sẽ được truyền vào mạng lưới Blockchain.

Bước 2: Xác minh giao dịch

Các nút (node) trong mạng lưới Blockchain, là những máy tính tham gia vào việc xác nhận và lưu trữ dữ liệu, sẽ nhận được thông tin giao dịch. Mỗi nút sẽ xác minh tính hợp lệ của giao dịch dựa trên các quy tắc được lập trình sẵn và lịch sử giao dịch trước đó.

Bước 3: Đồng thuận

Để đạt được sự đồng thuận về tính hợp lệ của giao dịch, các nút sử dụng các thuật toán đồng thuận, ví dụ như Proof of Work (PoW) hay Proof of Stake (PoS). Quá trình này đảm bảo rằng tất cả các nút trong mạng lưới đều thống nhất về trạng thái hiện tại của sổ cái Blockchain.

Bước 4: Thêm vào chuỗi khối

Sau khi đạt được đồng thuận, giao dịch được đóng gói thành một khối mới và liên kết với khối trước đó thông qua mã hóa hash. Khối mới được thêm vào chuỗi khối, cập nhật sổ cái kỹ thuật số cho tất cả các nút trong mạng lưới.

Bước 5: Lưu trữ và bảo mật

Mỗi nút trong mạng lưới Blockchain lưu trữ một bản sao hoàn chỉnh của sổ cái. Điều này giúp đảm bảo tính phi tập trung, an toàn và chống gian lận cho hệ thống.

Xem thêm: Lập trình blockchain bằng ngôn ngữ nào?

4. Những ứng dụng của blockchain

Một số ứng dụng của blockchain hiện nay có thể kể đến như: 

4.1 Trong lĩnh vực tài chính

• Thanh toán: Blockchain hứa hẹn cách thức thanh toán an toàn, nhanh chóng, chi phí thấp và phi tập trung, thay thế cho hệ thống thanh toán truyền thống.
• Tiền điện tử: Bitcoin, Ethereum và các loại tiền điện tử khác dựa trên Blockchain đang dần trở thành phương thức thanh toán và đầu tư mới.
• Hợp đồng thông minh (smart contract): Tự động hóa việc thực thi hợp đồng theo các điều khoản được lập trình sẵn, loại bỏ trung gian và tiết kiệm chi phí.
• Quản lý tài sản: Theo dõi và quản lý quyền sở hữu tài sản một cách minh bạch và hiệu quả, giảm thiểu gian lận và tranh chấp.

4.2 Trong lĩnh vực quản lý hệ thống chuỗi cung ứng

• Quản lý chuỗi cung ứng: Nâng cao tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, chống gian lận và tối ưu hóa quy trình logistics.
• Theo dõi hàng hóa: Theo dõi hành trình di chuyển của sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng, đảm bảo tính xác thực và chất lượng.
• Quản lý hàng tồn kho: Tự động hóa việc theo dõi và quản lý hàng tồn kho, giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.
• Chứng nhận nguồn gốc: Xác minh nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo tính minh bạch và chống hàng giả, hàng nhái.

4.3 Quản lý và bảo mật danh tính của người dùng

• Bảo mật danh tính: Bảo vệ dữ liệu cá nhân an toàn, giảm thiểu rủi ro rò rỉ thông tin và mạo danh.
• Xác thực danh tính: Xác minh danh tính cá nhân một cách an toàn và hiệu quả cho các dịch vụ trực tuyến và giao dịch điện tử.
• Quản lý quyền truy cập: Kiểm soát quyền truy cập vào dữ liệu và hệ thống một cách an toàn và minh bạch.

4.4 Trong lĩnh vực y tế và sức khỏe của con người

• Lưu trữ hồ sơ y tế: Lưu trữ hồ sơ y tế an toàn, minh bạch và dễ dàng truy cập, giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.
• Chia sẻ dữ liệu y tế: Chia sẻ dữ liệu y tế an toàn và hiệu quả giữa các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ nghiên cứu y khoa và phát triển thuốc.
• Quản lý chuỗi cung ứng dược phẩm: Theo dõi nguồn gốc thuốc, chống hàng giả, hàng nhái và đảm bảo chất lượng thuốc.
• Bảo mật dữ liệu y tế: Bảo vệ dữ liệu y tế cá nhân khỏi truy cập trái phép và vi phạm quyền riêng tư.

4.5 Được sử dụng trong chính phủ

• Bầu cử: Nâng cao tính minh bạch, an toàn và chống gian lận trong các cuộc bầu cử.
• Quản lý hồ sơ: Lưu trữ và quản lý hồ sơ chính phủ an toàn, hiệu quả và minh bạch.
• Thu thuế: Tự động hóa việc thu thuế và giảm thiểu gian lận thuế.
• Cung cấp dịch vụ công: Cung cấp dịch vụ công trực tuyến an toàn, hiệu quả và dễ tiếp cận cho người dân.

Blockchain không chỉ là nền tảng cho tiền điện tử mà còn mở ra vô số tiềm năng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Với khả năng mang lại tính minh bạch, an toàn, hiệu quả và phi tập trung, các loại Blockchain hiện nay hứa hẹn sẽ thay đổi cách thức chúng ta hoạt động, giao dịch và tương tác trong tương lai. Ngoài ra, bạn có thể cập nhật nhiều thông tin hữu ích cho mình tại dk-tech.vn

• Các công cụ nghiên cứu từ khóa được nhiều SEOer sử dụng
• Dịch vụ thiết kế website theo yêu cầu tại DK Tech