Mục Lục
Dù bạn là người mới sử dụng ví tiền số hay là một nhà phát triển dApp kỳ cựu, blockchain explorer vẫn là công cụ không thể thiếu. Nó giống như “Google” ở trong thế giới blockchain – nơi bạn có thể tra cứu mọi thứ diễn ra trên chuỗi, từ giao dịch, địa chỉ ví đến hợp đồng thông minh và khối block. Bài viết này DK Tech sẽ giúp bạn hiểu rõ thuật ngữ là gì, cách sử dụng hiệu quả và làm sao để xây dựng một trình explorer cho riêng mình.
Blockchain explorer là gì?
Blockchain explorer là một giao diện trực quan giúp người dùng theo dõi các hoạt động trên một chuỗi khối nhất định. Nó cung cấp quyền truy cập công khai vào tất cả dữ liệu on-chain, từ lịch sử giao dịch đến thông tin về các khối, ví, token và smart contract.
Ví dụ: Khi bạn gửi Bitcoin cho người khác, bạn có thể dùng BTC blockchain explorer để kiểm tra tình trạng giao dịch đó đã được xác nhận chưa, nằm trong khối nào, phí gas bao nhiêu…
Một số tính năng cơ bản của blockchain explorer bao gồm:
- Tra cứu giao dịch theo
- Xem thông tin địa chỉ ví
- Phân tích các block được tạo gần nhất
- Kiểm tra dữ liệu smart contract
Sự minh bạch và không thể thay đổi của blockchain khiến việc có một blockchain explorer đáng tin cậy trở nên cực kỳ quan trọng trong toàn bộ hệ sinh thái Web3.
Tìm hiểu về cách công nghệ blockchain hoạt động chi tiết nhất
Các dữ liệu bạn có thể tra cứu
Một blockchain explorer tốt cho phép bạn theo dõi hầu hết mọi dữ liệu được ghi nhận trên chuỗi. Cụ thể:
- Giao dịch: bao gồm thời gian gửi, người gửi – người nhận, phí giao dịch, tình trạng xác nhận, số block chứa giao dịch.
- Địa chỉ ví: số dư token, lịch sử giao dịch, các contract đã tương tác, các token được sở hữu.
- Block: chiều cao block, thời gian tạo block, miner/validator, số lượng giao dịch trong block, phần thưởng.
- Smart contract: mã nguồn nếu được verify, các function đã gọi, event đã emit, trạng thái tương tác.
- Token: thông tin token, số lượng holders, số lượng giao dịch, chi tiết về hợp đồng token chuẩn ERC-20, BEP-20…
Chỉ cần một mã giao dịch (transaction hash) hoặc địa chỉ ví, bạn có thể dùng blockchain explorer để truy dấu toàn bộ hành trình dữ liệu trong mạng lưới blockchain.
>> Tìm hiểu về dịch vụ thiết kế phần mềm ứng dụng công nghệ blockchain
Giao dịch, ví, block, contract…
Không giống như hệ thống tài chính truyền thống, nơi dữ liệu bị phân mảnh và giới hạn quyền truy cập – blockchain explorer cung cấp toàn quyền đọc dữ liệu cho bất kỳ ai.
1. Giao dịch
Bạn có thể kiểm tra chính xác thời gian gửi, trạng thái xác nhận, số lượng coin/token được chuyển, phí gas đã sử dụng.
>>> Khám phá: Công ty thiết kế sàn Crypto
2. Ví người dùng
Chỉ cần dán địa chỉ ví vào một Bitcoin explorer, bạn sẽ biết được toàn bộ số dư, lịch sử chuyển – nhận, cùng các hoạt động liên quan.
3. Block
Mỗi block như một “trang nhật ký” ghi lại các giao dịch trong khoảng thời gian nhất định. Explorer hiển thị chi tiết block height, block hash, miner, số lượng giao dịch và phần thưởng.
4. Smart Contract
Bạn có thể xem mã nguồn (nếu đã public), các lệnh function đã gọi, kết quả gọi, và log sự kiện. Đây là công cụ đắc lực cho cả nhà phát triển lẫn người dùng muốn kiểm tra độ tin cậy của dự án.
>>> Khám phá: Mối liên hệ giữa web3 và blockchain
Ví dụ explorer phổ biến (Etherscan, BscScan…)
ưới đây là những blockchain explorer được sử dụng phổ biến nhất hiện nay:
- Etherscan (Ethereum): explorer hàng đầu cho mạng Ethereum, hỗ trợ kiểm tra mọi giao dịch, ví, smart contract, token tiêu chuẩn ERC-20, ERC-721
- BscScan (BNB Chain): tương tự Etherscan nhưng dành cho mạng BNB Smart Chain
- Blockchain.com: một trong những Bitcoin explorer lâu đời, chuyên theo dõi các giao dịch BTC
- Solscan: cho hệ sinh thái Solana, có khả năng tra cứu validator, giao dịch và NFT
- Polygonscan: explorer cho mạng Polygon, cực kỳ thân thiện với người mới
Các trình explorer này không chỉ giúp người dùng phổ thông kiểm tra giao dịch mà còn là công cụ không thể thiếu trong quá trình kiểm thử, phát triển và audit ứng dụng blockchain.
Hướng dẫn sử dụng cơ bản blockchain explorer
Dưới đây là các bước cơ bản để sử dụng một blockchain explorer:
- Truy cập đúng explorer: ví dụ nếu bạn đang kiểm tra giao dịch Ethereum, hãy vào etherscan.io
- Dán địa chỉ ví, mã giao dịch hoặc block hash vào thanh tìm kiếm
- Xem kết quả: explorer sẽ hiển thị toàn bộ thông tin liên quan
- Với địa chỉ ví: số dư, token sở hữu, lịch sử giao dịch
- Với giao dịch: số block, thời gian, phí gas, trạng thái xác nhận
- Với smart contract: mã nguồn, các hàm đã gọi, và event đã emit
Blockchain explorer thường có giao diện dễ sử dụng, thân thiện với người dùng phổ thông. Tuy nhiên, nếu bạn là nhà phát triển, nhiều explorer còn hỗ trợ API miễn phí để tích hợp vào dự án của bạn.
Làm sao tạo explorer riêng?
Nếu bạn đang phát triển mạng blockchain riêng hoặc cần tùy biến sâu hơn, bạn có thể tự tạo blockchain explorer riêng cho dự án. Các bước cơ bản bao gồm:
- Chạy một full node để đồng bộ toàn bộ dữ liệu blockchain
- Lưu dữ liệu từ node vào hệ quản trị cơ sở dữ liệu (PostgreSQL, MongoDB…)
- Xây dựng backend indexer: thu thập dữ liệu từ node và lưu theo cấu trúc có thể truy vấn
- Phát triển frontend giao diện người dùng để hiển thị block, giao dịch, ví…
- Tối ưu API và UI/UX để phù hợp với mục tiêu người dùng hoặc đặc thù chuỗi riêng
Một số mã nguồn mở có thể tham khảo:
- Blockscout – Explorer mã nguồn mở cho EVM chain
- Bitcore – Explorer cho Bitcoin và các fork
- The Graph – Dùng để index dữ liệu blockchain theo cách phi tập trung, kết hợp với frontend tuỳ biến
Việc xây dựng blockchain explorer riêng giúp doanh nghiệp hoặc dự án kiểm soát toàn bộ trải nghiệm người dùng, đồng thời có thể mở rộng các tính năng phân tích và thống kê chuyên sâu.
Kết luận
Dù bạn là người mới hay đã thành thạo công nghệ Web3, hiểu và biết cách sử dụng blockchain explorer sẽ mang lại lợi thế lớn. Đây là công cụ giúp bạn xác minh giao dịch, kiểm tra dự án, đánh giá ví cá nhân, và phân tích hoạt động on-chain một cách chi tiết.
Hãy tận dụng sức mạnh của blockchain explorer để kiểm soát dữ liệu, xác minh minh bạch và đồng hành cùng tiến trình cách mạng hóa tài chính toàn cầu.
>>> Xem thêm: Thiết kế tạo blockchain
DK Tech là công ty thiết kế sàn giao dịch tiền điện tử, và các ứng dụng khác từ blochchain, đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm xây dựng smartcontract , phát triển DAO, ví web3 …. vui lòng liên hệ để đăng ký thiết kế theo yêu cầu!
