NFT lending là gì? Tổng quan về mô hình DeFi

NFT lending đang trở thành một trong những ứng dụng hấp dẫn nhất của DeFi, khi kết hợp giữa tài chính phi tập trung và thị trường tài sản số. Thay vì chỉ trưng bày NFT như một bộ sưu tập kỹ thuật số, người sở hữu nay có thể dùng NFT để vay vốn nhanh chóng, linh hoạt và không cần trung gian. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ NFT lending là gì một cách tổng quan nhất.

1. NFT lending là gì?

 

NFT lending (cho vay NFT) là mô hình tài chính phi tập trung (DeFi) cho phép người sở hữu NFT sử dụng tài sản số của mình làm tài sản thế chấp để vay tiền – thường là stablecoin hoặc các token phổ biến như ETH. Thay vì bán NFT để lấy thanh khoản, người dùng có thể giữ quyền sở hữu trong khi vẫn tận dụng giá trị của tài sản.

Tương tự như mô hình vay thế chấp trong truyền thống, NFT lending mở ra cách thức mới để NFT có giá trị tài chính thực sự, tạo ra dòng tiền và tăng tính thanh khoản cho thị trường NFT vốn dĩ kém thanh khoản.

Xem thêm: NFT là gì?

2. Cơ chế hoạt động

Cơ chế hoạt động của NFT lending thường xoay quanh hai đối tượng chính:

• Người đi vay (Borrower): mang NFT đến một nền tảng NFT lending để thế chấp và nhận một khoản vay.
• Người cho vay (Lender): cung cấp thanh khoản và nhận về lãi suất từ khoản vay, đồng thời được đảm bảo bằng tài sản NFT thế chấp.

Quy trình thường diễn ra như sau:

1. Người đi vay chọn NFT và đề xuất khoản vay mong muốn: số tiền, lãi suất, thời gian.
2. Người cho vay xem xét đề xuất và chọn những điều kiện phù hợp để giải ngân.
3. NFT được khóa trong smart contract làm tài sản bảo đảm.
4. Nếu người đi vay hoàn trả đầy đủ gốc và lãi đúng hạn, NFT được trả lại. Nếu không, người cho vay có quyền sở hữu NFT.

Tùy vào nền tảng, mô hình này có thể theo hình thức peer-to-peer (P2P) như NFTfi, hoặc pool-based lending như BendDAO, nơi nhiều người cung cấp thanh khoản chung vào một quỹ.

Xem thêm: Công ty thiết kế tiền ảo 

3. Các nền tảng phổ biến (Blend, NFTfi…)

Hiện tại, có nhiều NFT lending platforms nổi bật trong thị trường DeFi, mỗi nền tảng có cách tiếp cận và tính năng riêng. Dưới đây là một số cái tên tiêu biểu:

• Blend (Blur Lending): Blend là nền tảng cho vay thế hệ mới được phát triển bởi Blur – marketplace NFT nổi tiếng. Điểm mạnh của Blend là cho phép vay không kỳ hạn (no-expiry loans) và dùng cơ chế đấu giá tự động nếu khoản vay bị vỡ.
• NFTfi: Đây là một trong những nền tảng NFT lending lâu đời nhất, theo mô hình P2P. Người vay và người cho vay thỏa thuận điều kiện trực tiếp. NFTfi hỗ trợ nhiều bộ sưu tập nổi tiếng như Bored Ape Yacht Club, Azuki, CryptoPunks…
• BendDAO: BendDAO vận hành theo mô hình pool, cho phép người dùng gửi ETH vào giao thức để nhận lãi suất, trong khi người vay có thể thế chấp NFT để rút ETH. Đây là một nền tảng cho vay NFT rất phù hợp với người dùng mới do quy trình tự động và không cần đàm phán thủ công.

Ngoài ra còn có các dự án đáng chú ý khác như Arcade, JPEG’d, X2Y2 Lending, mỗi nền tảng đều tập trung vào nhóm NFT cụ thể và các giao thức khác nhau về quản lý rủi ro.

Xem thêm: Dịch vụ thiết kế NFT Marketplace 

4. Rủi ro và lợi nhuận

Giống như bất kỳ mô hình tài chính nào, NFT lending mang đến cả cơ hội lẫn rủi ro.

4.1. Lợi nhuận:

• Tận dụng tài sản NFT mà không cần bán: giúp người sở hữu tiếp tục nắm giữ trong khi có vốn để đầu tư, giao dịch hoặc sử dụng.
• Người cho vay nhận lãi suất: thường cao hơn gửi tiết kiệm DeFi truyền thống, nhất là khi cho vay các NFT có tính thanh khoản cao.
• Tăng tính thanh khoản cho thị trường NFT: vì NFT giờ đây có thể được sử dụng làm tài sản sinh lợi, thay vì chỉ “nằm yên” trong ví.

4.2. Rủi ro:

• Rủi ro thanh lý: nếu người đi vay không trả nợ đúng hạn, NFT sẽ bị thanh lý, dẫn đến mất tài sản.
• Biến động giá NFT: NFT có thể mất giá mạnh trong thời gian vay, khiến tài sản thế chấp không đủ giá trị, gây thiệt hại cho người cho vay.
• Rủi ro hợp đồng thông minh: như với mọi sản phẩm DeFi, lỗ hổng trong smart contract có thể bị khai thác, dẫn đến thất thoát tài sản.

Quản lý rủi ro là yếu tố sống còn của bất kỳ nền tảng NFT lending nào. Nhiều dự án đang tích hợp cơ chế định giá thời gian thực và liquidation tự động để hạn chế thiệt hại.

5. Vai trò của định giá NFT

Một trong những thách thức lớn nhất trong NFT lending là làm sao để định giá NFT một cách chính xác. Khác với tài sản có tính thanh khoản cao như ETH hay BTC, NFT có tính cá biệt cao và giá biến động mạnh.

Công nghệ định giá NFT hiện nay thường sử dụng kết hợp các yếu tố:

• Giá sàn (floor price) của bộ sưu tập.
• Tính hiếm (rarity) và độ phổ biến của NFT cụ thể.
• Khối lượng giao dịch trong quá khứ.
• Dữ liệu on-chain và phân tích AI.

Việc định giá sai có thể dẫn đến việc thế chấp quá mức (over-collateralization) hoặc thua lỗ do thanh lý không hiệu quả. Do đó, các nền tảng NFT lending platforms hiện đang rất đầu tư vào cơ chế định giá, kể cả sử dụng oracle chuyên biệt và thuật toán học máy để xử lý dữ liệu.

6. Kết luận

NFT lending đang mở ra chương mới cho thị trường tài sản số, khi biến những hình ảnh JPEG tưởng chừng vô giá trị thành tài sản có khả năng sinh lợi. Sự kết hợp giữa NFT và DeFi không chỉ tạo ra thanh khoản cho thị trường NFT mà còn mở rộng cách con người tương tác với tài sản kỹ thuật số.

Dù vẫn còn rủi ro về biến động giá và cơ chế định giá, nhưng NFT lending sẽ ngày càng trở thành mảnh ghép quan trọng trong bức tranh tài chính phi tập trung. Nếu bạn đang sở hữu NFT và muốn tìm cách tận dụng tài sản này hiệu quả, hoặc muốn đầu tư vào các nền tảng cho vay NFT tiềm năng, đây là thời điểm thích hợp để tìm hiểu và tham gia vào hệ sinh thái đang phát triển mạnh mẽ này.

Xem thêm: Dịch vụ tạo blockchain 

Xem thêm: Xây dựng hệ sinh thái crypto